အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္၊ အ႒ကနိပါတ္၊ ဒီဃဇာဏုသုတ္ ၌ အခါတပါးက ဗုဒၶသည္ ေကာလိယတိုင္း ကကၠရပတၱအမည္ရွိ နိဂံုးရြာ (တံတိုင္းမရွိ ေစ်းသာရွိေသာ) ၌ သီတင္းသံုးတရားၿပေတာ္မူစဥ္ ဒီဃဇာဏုအမည္တြင္ေသာ ေကာလိယမင္းသားသည္ ဘုရားရွင္ကို ရိုေသစြာရွိခိုးၿပီး ယခုလိုေလွ်ာက္ထား၏။
“ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတာ္မူေသာ ၿမတ္စြာဘုရား… တပည့္ေတာ္တုိ႔သည္ အာရံုငါးပါး ကာမဂုဏ္တရားတို႔ကို ခံစားၾကေသာလူတို႔ၿဖစ္ၿခင္းေၾကာင့္ သားမယားတို႔ၿဖင့္ က်ဥ္းေၿမာင္းေသာ အိပ္စက္ရာေနရာတို႔၌ ေနၾကရပါကုန္၏။ ကာသိတိုင္း၌ၿဖစ္ေသာ စႏၵကူးန႔ံသာတို႔ကို သံုးစဲြေနၾကပါကုန္၏။ ပန္းနံ႔သာ နံ႔သာေၿပာင္းတို႔ကိုလည္း ပန္ဆင္သုတ္လိမ္းေနၾကပါကုန္၏။ ေရႊ ေငြ ႏွင့္ အၿခားေသာပစၥည္းဥစၥာရတနာတို႔ကိုလည္း သာယာကိုင္တြယ္ေနၾကပါကုန္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ပစၥဳပၸဳန္၌လည္း ၾကီးပြားခ်မ္းသာ၊ တမလြန္္၌လည္း ၾကီးပြားခ်မ္းသာေၾကာင္းတရားကို ေဟာၾကားေတာ္မူပါဘုရား။”
ဗုဒၶလည္း သူအလိုရွိသည့္အတုိင္း ၾကီးပြားေၾကာင္းတရားကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။
ပစၥဳပၸဳန္ ၾကီးပြားခ်မ္းသာေၾကာင္းတရားေလးပါး
၁) ဥ႒ာနသမၸဒါ – ထၾကြလံု႔လ၀ီရိယၿဖင့္ ဥစၥာစည္းစိမ္ကို ရွာေဖြရမည္။ ဤ ဥ႒ာနသမၸဒါ၌ အဂၤါငါးခ်က္ရွိသည္။
– မိမိ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း၌ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာၿခင္း၊
– မပ်င္းမရိ ထၾကြလံု႔လ၀ီရိယရွိၿခင္း၊
– လုပ္ငန္း၌ စူးစမ္းဆင္ၿခင္ႏုိင္ေသာ ဉာဏ္ပညာရွိၿခင္း၊
– ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ၿပဳလုပ္ၿခင္း၊
– ဦးစီးဦးေဆာင္ၿပဳ၍ စီမံညႊန္ၾကားႏိုင္ၿခင္း။
လုပ္ငန္းေအာင္ၿမင္လိုသူတိုင္း က်င့္သံုးရမည့္ ဘာ၀နာေလးခ်က္ရွိ၏။ ၎တို႔မွာ -
1) စိရကာလဘာ၀နာ – ၾကာၿမင့္စြာၿပဳလုပ္ၿခင္း၊
2) နိရႏ ၱရ ဘာ၀နာ – မၿပတ္ၿပဳလုပ္ၿခင္း၊
3) နိရ၀ေသသဘာ၀နာ – အစြမ္းကုန္ၿပဳလုပ္ၿခင္း၊
4) သကၠစၥဘာ၀နာ – လုပ္ငန္းအေပၚေလးစားစြာ ၿပဳလုပ္ၿခင္း။ ဤေလးခ်က္ၿဖင့္ ပါရမီဆယ္ပါးကို ၾကိဳးစားအားၿဖည့္ၾကေသာေၾကာင့္ အေလာင္းေတာ္မ်ားသည္ သမၼာသမၺဳဒၶဘုရားရွင္ အၿဖစ္သို႔ ေရာက္ၾကၿခင္းၿဖစ္၏။
ေရႊရည္ႏို႔ဆီ ကို တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ဦးလွေအာင္၏ ကိုယ္ေတြ႔ေၿပာၾကားခဲ့ပံုမ်ားမွ မွတ္သားဖြယ္ရာမ်ားကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္၍ ၿပန္လည္ေကာက္ႏႈတ္ပါသည္။ (အက်ယ္အားၿဖင့္ – အရွင္ဇ၀န (ေမတၱာရွင္- ေရႊၿပည္သာ) ေရးသားေတာ္မူေသာ ေမတၱာၿဖင့္စီးပြားရွာနည္း စာမ်က္ႏွာ ၁၉ တြင္ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။)
“ကိုယ္က်င့္သီလဆိုတာ ဆင္းရဲသားမ်ားရဲ႕ အေကာင္းဆံုး အရင္းႏွီး။
ဥစၥာစည္းစိမ္ ဆင္းရဲလို႔ အပါယ္မက်။
ကိုယ္က်င့္သီလ ဆင္းရဲမွ အပါယ္က်သည္။”
“လူတစ္ေယာက္ ၾကီးပြားတိုးတက္ေအာင္ ၿဂိဳဟ္ေတြ၊ နကၡတ္ေတြ၊ ယၾတာေတြက ၿပဳလုပ္မေပးႏိုင္ပါဘူး။
ေစတနာေကာင္းတဲ့ ကံ။
စူးစမ္းေ၀ဖန္တဲ့ ဉာဏ္၊
အားထုတ္ၾကိဳးစားတဲ့ ၀ီရိယ၊” ဒီသံုးပါးကသာ လူတစ္ေယာက္ၾကီးပြားတိုးတက္ေအာင္ ၿပဳလုပ္ေပးႏိုင္တယ္ဆိုတာ တပည့္ေတာ္ ကိုယ္ေတြ႔ပါ။
၂) အာရကၡသမၸဒါ – မကုန္သင့္တာ မကုန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ၿပည့္စံုရမည္။
မီး၊ ေရ၊ မင္း၊ ခိုးသူ၊ မခ်စ္မႏွစ္သက္သူ ဟူေသာ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး မဖ်က္ဆီးႏိုင္ေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ရသကဲ့သို႔ ဥစၥာေၾကးေငြကို စည္းကမ္းတက်သံုးစဲြၿခင္းၿဖင့္ မကုန္သင့္တာ မကုန္ေအာင္လည္း ေစာင့္ေရွာက္ရ၏။ အသံုးႏွင့္ အၿဖဳန္းတြင္ အသံုးသာရွိ၍ အၿဖဳန္းမရွိလွ်င္ ၾကီးပြားတိုးတက္မည္သာ ၿဖစ္၏။ အသံုးဟူသည္မွာ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ မ၀ယ္မၿဖစ္၍ အသံုးဟူသည္မွာ မ၀ယ္ဘဲၿဖစ္လွ်က္ ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္လုပ္လို၍ ၀ယ္ယူၿခင္းသည္ အၿဖဳန္းဟု ခဲြၿခားႏိုင္၏။
ပစၥည္းဥစၥာ ၾကာၿမင့္စြာတည္တံ့ၿခင္း အေၾကာင္းေလးပါး
- ေပ်ာက္ေသာ ပစၥည္းဥစၥာကို ရွာေဖြၿခင္း၊
- ေဟာင္းႏြမ္းေသာ ပစၥည္းကို ၿပဳၿပင္ၿခင္း၊
- အတိုင္းအရွည္ ပမာဏကို ခ်င့္ခ်ိန္၍ စားေသာက္သံုးေဆာင္ၿခင္း၊
- အက်င့္သီလႏွင့္ၿပည့္စံုေသာ မိန္းမကိုၿဖစ္ေစ၊ ေယာက်ာ္းကိုၿဖစ္ေစ အၾကီးအကဲ ဘ႑ာစိုး အရာ၌ ထားရွိၿခင္း။
(ပစၥည္းဥစၥာ ၾကာၿမင့္စြာ မတည္တံ့ၿခင္း အေၾကာင္းေလးပါးကို အၿပန္အားၿဖင့္ သိႏိုင္၏။)
အခါတစ္ပါးက အရွင္အာနႏၵာမေထရ္သည္ ေနာက္ပါရဟန္းငါးရာႏွင့္အတူ ေကာသမၺီၿပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူ၏။ ေကာသမၺီၿပည္သုိ႔ေရာက္ေသာအခါ ဥေတနမင္းၾကီးဥယ်ာဥ္အနီးသစ္ပင္ရင္းတစ္ခု၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၏။ ေမာင္းမံမိႆံမ်ားက အရွင္အာနႏၵာမေထရ္ကိုဖူးေမွ်ာ္ရန္ ဥေတနမင္းၾကီးအား ေလွ်ာက္ထားၿပီး ခြင့္ၿပဳခ်က္ရယူကာ အရွင္အာနႏၵာမေထရ္တရားနာၾကားရသၿဖင့္ သဒၶါၾကည္ညိဳကာ အေပၚရံုတဘက္ငါးရာကို လွဴဒါန္းၿပီး ၿပန္လာၾက၏။ ဥေတနမင္းၾကီးသည္ အေပၚရံုတဘက္ငါးရာကို လွဴခဲ့သည္ကို သိေသာအခါ အရွင္အာနႏၵာသည္ အဘယ့္ေၾကာင့္တပါးတည္းၿဖစ္လ်က္ တဘက္ငါးရာလံုးကို အလွဴခံရသနည္း။ အရွင္အာနႏၵာသည္ အထည္ကုန္သြယ္ၿခင္းကိုလည္း ၿပဳအံ့ေလာ။ အထည္ဆိုင္ကိုလည္း ဖြင့္အ့ံေလာဟု ရႈတ္ခ်ေၿပာဆိုကာ အရွင္အာနႏၵာထံသုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ ေမးၿမန္းေလ၏။
“အရွင္အာနႏၵာ၊ ဤအရပ္သို႔ တပည့္ေတာ္၏ ေမာင္းမမိႆံမ်ား လာေရာက္ပါသေလာ။”
“မင္းၾကီး၊ သင္၏ ေမာင္းမမိႆံမ်ား ဤအရပ္သို႔ လာေရာက္ၾကပါကုန္၏။”
“အရွင္အာနႏၵာအား တစ္စံုတစ္ခုကို ေပးလွဴၾကကုန္ေလာ။”
“မင္းၾကီး၊ အေပၚရံုတဘက္ငါးရာကို ေပးလွဴၾကကုန္၏။”
“အရွင္အာနႏၵာ ဤမွ်မ်ားေသာ တဘက္ငါးရာကို မည္သို႔ အသံုးၿပဳပါသနည္း။”
“မင္းၾကီ၊ သကၤန္းရွားပါးေသာ ရဟန္းတို႔ႏွင့္အတူ ခဲြေ၀သံုးစဲြ၏။”
“အရွင္အာနႏၵာ ေဟာင္းႏြမ္းေသာသကၤန္းတို႔ကို မည္သို႔အသံုးၿပဳသနည္း။”
“မင္းၾကီး ထိုသကၤန္းေဟာင္းတို႔ကို အေပၚအခင္းၿပဳကုန္အ့ံ။”
“အေပၚအခင္းေဟာင္းတို႔ကို မည္သုိ႔ၿပဳကုန္အံ့သနည္း။”
“အေပၚအခင္းေဟာင္းတို႔ကို ဘံုလွ်ိဳစြပ္ ၿပဳကုန္အံ့။”
“ဘံုလွ်ိဳစြပ္အေဟာင္းတို႔ကို မည္သုိ႔ၿပဳကုန္အံ့သနည္း။”
“ဘံုလွ်ိဳစြပ္အေဟာင္းတို႔ကို ေၿမအခင္းၿပဳကုန္အံ့။”
“ေၿမခင္းအေဟာင္းတို႔ကို မည္သုိ႔ၿပဳကုန္အံ့သနည္း။”
“ေၿမခင္းအေဟာင္းတို႔ကို ေၿခသုပ္ၾကိဳး၀န္း ၿပဳကုန္အံ့။”
“ေၿခသုပ္ၾကိဳး၀န္းအေဟာင္းတို႔ကို မည္သုိ႔ၿပဳကုန္အံ့သနည္း။”
“ေၿခသုပ္ၾကိဳး၀န္းအေဟာင္းတို႔ကို ဖုန္သုတ္အ၀တ္ၿပဳကုန္အံ့။”
“ဖုန္သုတ္အ၀တ္အေဟာင္းတို႔ကို မည္သုိ႔ၿပဳကုန္အံ့သနည္း။”
“ဖုန္သုတ္အ၀တ္အေဟာင္းတို႔ကို ႏုပ္ႏုပ္စဥ္းေထာင္း၍ ရႊံ႕ညြန္ၿဖင့္နယ္ၿပီး အကာအရံအက်ည္ကို လိမ္းက်ံကုန္အံ့” ဟု မိန္႔ေတာ္မူေသာအခါ ဥေတနမင္းၾကီးသည္ သာကီ၀င္မင္းသား ဘုရားအႏြယ္ၿဖစ္ေသာ ရဟန္းအားလံုးတို႔သည္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ကုန္၏။ အက်ိဳးမဲ့ပ်က္စီးၿခင္းသို႔ မေရာက္ေစကုန္ ဟု ေတြးေတာ၀မ္းေၿမာက္ကာ ေနာက္ထပ္အထည္ငါးရာကို လွဴဒါန္းသြားေလ၏။
စည္းကမ္းရွိၿခင္းဆိုသည္မွာ မကုန္သင့္တာ မကုန္ေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ၿခင္း ႏွင့္
ကုန္သင့္ပါလ်က္ မကုန္ေအာင္ စီစစ္လြန္းၿခင္းကိုကား ႏွေၿမာၿခင္း ဟု ဆိုသင့္၏။
ဗုဒၶလက္ထက္က သာေကတၿမိဳ႔၌ သူေ႒းကေတာ္တစ္ဦးသည္ ခုႏွစ္နစ္တိုင္ေအာင္ ေခါင္းကိုက္ေရာဂါစဲြကိုက္ေန၏။ ဆရာအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ကုေသာ္လည္း မေပ်ာက္ကင္းေပ။ တစ္ေန႔ေသာ ဆရာဇီ၀က ေရာက္လာကာ ေထာပတ္ကိုေတာင္း၍ ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ၿဖင့္ခ်က္၏။ ၿပီးလွ်င္ သူေ႒းကေတာ္ကို ေညာင္ေစာင္း၌အိပ္ေစကာ ေဆးၿဖင့္ခ်က္ထားေသာ ေထာပတ္ႏွင့္ ႏွာႏွပ္ေပး၏။ ထိုအခါ ေထာပတ္တို႔သည္ ခံတြင္းမွၿပန္အန္ထြက္၏။ သူေ႒းကေတာ္သည္ ေထြးခံၿဖင့္ေထြး၍ ဤေထာပတ္တို႔ကို ၀ါဂြမ္းၿဖင့္ တို႔ယူထားပါဟု ကၽြန္မကို ေစခိုင္းေသာအခါ ဆရာဇီ၀ကသည္ ဤသူေ႒းကေတာ္သည္ အလြန္ႏွေၿမာေစးႏွဲ၏။ စြန္႔ပစ္ထိုက္ေသာေထာပတ္ကို ၀ါဂြမ္းၿဖင့္ တို႔ယူခိုင္းေသ၏။ ငါ၏တန္ဘိုးရွိေသာ ေဆးတို႔အကုန္ခံရ၏။ ေရာဂါေပ်ာက္ေသာ ဤသူေ႒းကေတာ္သည္ တန္ရာတန္ေၾကးေပးလိမ့္မည္ မထင္ဟု ေတြးေတာၾကံစည္ကာ အလြန္မ်က္ႏွာပ်က္ေလ၏။ ဤသည္ကို သူေ႒းကေတာ္ သိရွိေသာ္အခါ – ဆရာ အကၽြႏု္ပ္တို႔ အိမ္ေထာင္သည္တို႔မည္သည္ အနာေရာဂါမွကင္းလြတ္ေအာင္ ကုသေပးေသာေက်းဇူးကို သိတတ္ပါကုန္၏။ ဤေထာပတ္သည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔အားလည္းေကာင္း၊ အမႈလုပ္တုိ႔အားလည္းေကာင္၊ ေၿခကိုလိမ္းရန္ေကာင္း၏။ ဆီမီးထြန္းၿခင္း၌ ထည့္၍အသံုးၿပဳႏိုင္ပါေသး၏။ ဆရာ.. သင္သည္ ႏွလံုးမသာမယာ မၿဖစ္ပါႏွင့္။ သင့္အား ေပးသင့္ေပးထိုက္သည္ထက္ ေလွ်ာ့၍ေပးလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ဟု ေၿပာ၏။ ဆရာဇီ၀ကသည္ ခုနစ္ႏွစ္ေ၀ဒနာခံစားေနရေသာ သူေ႒းကေတာ္အား ႏွာႏွပ္တစ္ၾကိမ္မွ်ၿဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုေပးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ သူေ႒းကေတာ္သည္ အသၿပာေလးေထာင္၊ သား၊ ေခၽြးမ၊ သူေ႒းၾကီးတို႔ကလည္း အသၿပာေလးေထာင္စီေပးၾက၏။ ထို႔ၿပင္ ကၽြန္ေယက်ာ္း၊ ကၽြန္မိန္းမ ၿမင္းရထားတို႔ကိုပါ ေပးလိုက္၏။
(ေထာပတ္အား တုိ႔ယူထားၿခင္းမွာ ႏွေၿမာၿခင္းမဟုတ္ဘဲ စည္းကမ္းရွိၿခင္းသာ ၿဖစ္၏။)
၃) ကလ်ာဏမိတၱသမၸဒါ – မိတ္ေဆြေကာင္း ရွိရမည္။
မိတ္ေဆြေကာင္း အဂၤါခုႏွစ္ပါး
၁) ေပးႏိုင္ခဲေသာ အရာ၀တၳဳကို ေပးၿခင္း။
၂) ၿပဳႏိုင္ခဲေသာ အမႈကိစၥကို ၿပဳလုပ္ၿခင္း။
၃) သည္းခံႏိုင္ခဲေသာ အရာကို သည္းခံၿခင္း။
၄) မိမိ၏လွ်ိဳ႕၀ွက္အပ္ေသာအရာကို မိမိ၏အေဆြခင္ပြန္းအား ဖြင့္ဟေၿပာၾကားၿခင္း။
၅) မိမိမိတ္ေဆြ၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္အပ္ေသာအရာကို လွ်ိဳ႕၀ွက္ထားၿခင္း။
၆) ေဘးရန္အႏၱရာယ္ေတြ႕ၾကံဳလာေသာအခါ၌ မိမိ၏မိတ္ေဆြကို စြန္႔ပစ္မထားၿခင္း။
၇) ပစၥည္း ဥစၥာကုန္ခန္းပ်က္စီးၿခင္းေၾကာင္း မိမိ၏မိတ္ေဆြအား အထင္ေသး၍ မိမိကိုယ္ကိုမူအထင္ၾကီးေမာက္မာၿပီး မေထမဲ့ၿမင္ မၿပဳတတ္ၿခင္း။
(အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္၊ သတၱကနိပါတ္၊ ပဌမမိတၱသုတ္)
သူယုတ္အဂၤါကို အၿပန္အားၿဖင့္ သိႏိုင္၏။
သူေတာ္ေကာင္းအဂၤါ (၄)ပါး
၁) သူတစ္ပါး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးမဲ့ (မေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးလွ်င္ မေၿပာ၊ ေမးလွ်င္လည္း ခ်ဲ႕ကား၍ မေၿပာဘဲ ေလ်ာ့ေပါ့၍ ေၿပာဆိုၿခင္း။
၂) သူတစ္ပါး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူး (ေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးဘဲႏွင့္ပင္ ေၿပာၿခင္း၊ ေမးလွ်င္လည္း မထိန္ခ်န္ဘဲ ၿပည့္စံုစြာေၿပာၿခင္း။
၃) မိမိ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးမဲ့ (မေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးဘဲႏွင့္ပင္ ေၿပာၿခင္း၊ ေမးလွ်င္လည္း မထိန္ခ်န္ဘဲ ၿပည့္စံုစြာေၿပာၿခင္း။
၄) မိမိ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူး (ေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးဘဲႏွင့္ မေၿပာ၊ ေမးလွ်င္လည္း ခ်ဲ႕ကား၍ မေၿပာဘဲ ေလ်ာ့ေပါ့၍ ေၿပာဆိုၿခင္း။
သူယုတ္မာအဂၤါ (၄) ပါး
၁) သူတစ္ပါး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးမဲ့ (မေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးဘဲႏွင့္ပင္ ေၿပာၾကားတတ္ၿပီး၊ ေမးလွ်င္လည္း ခ်ဲ႕ကား၍ ေၿပာတတ္ၿခင္း။
၂) သူတစ္ပါး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူး (ေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးလွ်င္ မေၿပာဘဲ၊ ေမးလွ်င္ ေလ်ာ့ေပါ့၍ ေၿပာၿခင္း။
၃) မိမိ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးမဲ့ (မေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးလွ်င္ မေၿပာ၊ ေမးလွ်င္ ေလွ်ာ့ေပါ့ထိန္ခ်န္၍ေၿပာၿခင္း။
၄) မိမိ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူး (ေကာင္းေၾကာင္း)ကို မေမးဘဲႏွင့္ ေၿပာၾကားတတ္သည္။ ေမးလွ်င္ ခ်ဲ႕ကား၍ ေၿပာၾကားတတ္ၿခင္း။
(အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္၊ စတုကၠနိပါတ္၊ သပၸဳရိသသုတ္)
၄) သမဇီ၀ိတသမၸဒါ – အ၀င္အထြက္ မွ်တေအာင္ သံုးစဲြတတ္ရမည္။ အ၀င္မ်ားၿပီး အထြက္နည္းေအာင္ သံုးစဲြရန္ပင္ ၿဖစ္၏။
မၾကီးပြားရၿခင္း အေၾကာင္းရင္း (၁၁) ခ်က္
၁) ဗုဒၶက ဒါနၿပဳလွ်င္ ေလာကေကာင္းစားေရးကိုၾကည့္ၿပီး လိုအပ္ေသာေနရာတြင္ လွဴခိုင္း၏။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုက ငါေကာင္းစားေရးကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး မလိုအပ္ေသာေနရာတြင္ ပံု၍လွဴတတ္ၾက၏။
၂) ဗုဒၶက စီးပြားရွာလွ်င္ သမၸဒါတရားေလးပါးႏွင့္ ၿပည့္စံုရမည္ဟု ညႊန္ၿပ၏။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုက တစ္ပါးမွ မၿပည့္စံုၾက။
၃) ဗုဒၶက ဘာသာေရးအေပၚမွာထားေသာ ေမတၱာေစတနာမ်ိဳးစီးပြားေရးအေပၚမွာ ထားခိုင္း၏။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုက မလိုက္နာၾက။
၄) ဗုဒၶက ၾကီးပြားတိုးတက္ရန္ မိမိကိုယ္ကို မပ်က္စီးေအာင္ ထိန္းသိမ္းေသာ အတၱသမာပဏီဓိ မဂၤလာႏွင့္ၿပည့္စံုရန္ ညႊန္ၿပခဲ့၏။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုက မလိုက္နာၾက။
၅) ဗုဒၶေဟာၾကားေသာ ေရာင့္ရဲၿခင္းအစစ္ကို မက်င့္သံုးၾကဘဲ အကုသုိလ္တြင္ပါ၀င္ေနေသာ ေကာသဇၨ ေခၚ ပ်င္းရိၿခင္းကို ေရာင့္ရဲၿခင္းဟု မွားယြင့္က်င့္သံုးေနမိၾက၏။
၆) ဗုဒၶက ၾကီးပြားတိုးတက္လိုသူတိုင္း အခ်ိန္မွန္သမွ်ထဲမွ ကုသုိလ္၊ ပညာ၊ ဥစၥာတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို အၿမဲရေအာင္ ယူရမည္ဟု ညႊန္ၿပ၏။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုက အခ်ိန္မွန္သမွ်ထဲမွ အကုသုိလ္၊ ေမာဟ၊ မြဲၿပာက်ေဆး (အသံုးအၿဖဳန္းၾကီးၿခင္း) တို႔ကိုသာ ထုတ္ယူေနၾက၏။
၇) ႏိုင္ငံတကာ ဗဟုသုတ မရွိၿခင္း။
၈) စာေပဗဟုသုတ မရွိၿခင္း။
၉) ကိုယ့္ထက္သာလွ်င္ မနာလိုၿခင္း။
၁၀) ေခါင္းေဆာင္စိတ္ နည္းပါးၿခင္း။
၁၁) မိမိကုိယ္ကို အားကိုးလိုခ်င္စိတ္ မရွိၿခင္း။
ဆရာေတာ္တစ္ပါးမိန္႔ေတာ္မူေသာ ၿဖစ္ရပ္တစ္ခု ၿဖစ္၏။ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕တြင္ ဦးအာစာရႏွင့္ ဦးေကာ၀ိဒ အမည္ရွိ မိတ္ေဆြေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ႏွစ္ပါးရွိ၏။ ဦးအာစာရသည္ မစၦရိယႏွင့္ ေလာဘဓါတ္အားၾကီးသၿဖင့္ အလြန္ႏွေၿမာ၏။ သူထံသုိ႔ အ၀င္သာရွိ၏။ အထြက္မရွိ။ အလွဴအတန္း၀ါသနာမပါ လိုက္ပံုမွာ “ေပး” ဟူေသာစကားကိုပင္ မၾကားခ်င္ေလာက္ေအာင္ နားၾကားၿပင္းကပ္ေသာဟူ၏။ တစ္ရက္တြင္ သူတို႔ႏွစ္ပါးစက္ေလွၿဖင့္ ရြာတစ္ရြာသို႔ ဆြမ္းစားၾကြ၏။
လမ္းခုလတ္တြင္ စက္ေလွေမွာက္ၿပီး ဦးအာစာရမွာ ေခ်ာင္ေရအတြင္းနစ္သြား၏။ ဦးေကာ၀ိဒကား ကံေကာင္းေထာက္မစြာ ကုန္းေပၚအလြယ္တကူေရာက္သြား၏။ သုိ႔ေသာ္ ဦးအာစာရအတြက္ ပူစရာမရွိလွ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကယ္ဆယ္မည့္ ဒကာမ်ားစက္ေလွမ်ားၿဖင့္ ေလွေမွာက္သည့္ေနရာသို႔ အမ်ားအၿပားခ်က္ခ်င္းေရာက္လာၾကေသာ္ေၾကာင့္ ၿဖစ္၏။ ထို႔အၿပင္ ေရရွင္ၿဖစ္ေသာ္ေၾကာင့္ ေရနစ္သူသည္ ေရေပၚသို႔ အနည္းဆံုးသံုးၾကိမ္ေပၚေသာေၾကာင့္လည္း ပါ၏။ ဒကာမ်ားသည္ ဦးအာစာရေပၚလာမည္းေနရာသို႔ စက္ေလွမ်ားကိုေမာင္းသြားၿပီးဆဲြယူကယ္တင္ရန္ အသင့္ၿပင္ေနၾက၏။
ဦးအာစာရ ေရေပၚသို႔ ပထမအၾကိမ္ဘြားခနဲေပၚလာေသာ္အခါ ေလွေပၚမွ ဒကာက -
“ဦးအာစာရ၊ ဆရာေတာ့္လက္ကေလး လွမ္းေပးလိုက္ပါဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ထားရာ ဦးအာစာရက “မေပးဘူးကြာ” ဟု ေအာ္ေၿပာရင္ ေရထဲသုိ႔ၿပန္နစ္သြား၏။ ဦးအာစာရသည္ “ေပး” ဟူေသာစကားကို မၾကိဳက္။ ဥစၥာမေၿပာႏွင့္ သူ႕လက္ကိုပင္ လွမ္းမေပးခ်င္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေသခ်င္ေသပါေစ ဟူေသာ သေဘာၿဖင့္ လက္ကိုလွမ္းမေပးဘဲ ၿပန္နစ္သြားၿခင္း ၿဖစ္၏။
ထုိ႔အၿဖစ္ကို ၾကားေနၿမင္ေနရေသာ ဦးေကာ၀ိဒက -
“ဒကာေတြ ဦးအာစာရကို “ေပး” ဆိုတဲ့စကားမပါေအာင္ ေၿပာၿပီးကယ္ၾက။ ႏို႔မို႔ဆို ေသသာခံသြားမယ့္ ကိုယ္ေတာ္” ဟု လွမ္းေအာ္သတိေပးသၿဖင့္ ဦးအာစာရ ဒုတိယအၾကီမ္ေပၚလာေသာအခါ-
“ဦးအာစာရ တပည့္ေတာ္လက္ကေလ အလွဴခံလုိက္ပါဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ေသာအခါမွ “ေအး” ဟု ေၿပာၿပီး ဒကာ၏လက္ကိုလွမ္းဆဲြကာ ေလွေပၚတက္လာေသာ ဟူ၏။
“ဒကာ ဒကာမမ်ားသည္ ေလာဘကိုသတ္ၿပီး ပစၥည္ေလးပါးကို လွဴဒါန္းၾကၿခင္းၿဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ လွဴၿပီးပစၥည္းကို ေထြးၿပီးသားတံေတြးလို သေဘာထားၾက၏။ ဒကာ ဒကာမတို႔ စြန္႔လွဴထားေသာ ပစၥည္းမ်ားကို စဲြလန္းတပ္မက္ေနေသာရဟန္းသည္ ဒကာ ဒကာမတို႔ ေထြးထုတ္လိုက္ေသာ တံေတြးကို ၿပန္မ်ိဳသည္ႏွင့္တူလွ၏။”
ဥစၥာေလးမ်ိဳး
၁) ထာ၀ရ ဥစၥာ – ေရႊ႕ေၿပာင္း၍မရေကာင္းေသာ တိုက္တာ ၿခံေၿမ လယ္ယာေခ်ာင္းေၿမာင္းတို႔ကို ဆိုလိုၿခင္း ၿဖစ္၏။
၂) ဇဂၤမ ဥစၥာ – ေရႊ႕ေၿပာင္း၍ ရေကာင္းေသာ ဆင္၊ ၿမင္း၊ ကၽြဲ၊ ႏြား၊ ေရႊ၊ ေငြ ရတနာမ်ားကို ဆိုလိုၿခင္း ၿဖစ္၏။
၃) အဂၤသမ ဥစၥာ – အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအတြက္ တတ္ေၿမာက္ထားေသာ အတတ္ပညာမွန္သမွ်ကို ဆိုလိုၿခင္း ၿဖစ္၏။
အထက္ပါ သံုးမ်ိဳးေသာ ဥစၥာကို ေလာကီဥစၥာ ဟု ေခၚ၏။
၄) အႏုဂါမိက ဥစၥာ – ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ ကုသုိလ္ ဥစၥာကို ဆိုလိုၿခင္းၿဖစ္၏။ ဤသည္ကား ကုသုိလ္ဥစၥာ (သို႔) သံသရာဥစၥာ ဟု ေခၚ၏။
လူၿဖစ္ရၿခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္
ေစ်းေရာင္းေနသူတစ္ေယာက္အား ခင္ဗ်ား လူလာၿဖစ္တာ ေစ်းေရာင္းဖို႔ တစ္ခုတည္းအတြက္လား။
အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္အား ခင္ဗ်ား လူလာၿဖစ္တာ အင္ဂ်င္နီယာလုပ္ဖို႔ တစ္ခုတည္းအတြက္လား။ စသည္ၿဖင့္ ေမးခဲ့လွ်င္ ရုတ္တရက္ဘာေၿဖရမွန္း မသိေအာင္ ႏႈတ္ဆြံ႔သြားမွာ ေသခ်ာ၏။
လူၿဖစ္ရၿခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ဒါနကုသုိလ္၊ သီလကုသုိလ္၊ သမထဘာ၀နာကုသုိလ္၊ ၀ိပႆနာဘာ၀နာကုသုိလ္၊ မဂ္ကုသုိလ္၊ ဖိုလ္ကုသုိလ္ ေၿခာက္မ်ိဳးလံုးကို အရယူရန္အတြက္ၿဖစ္၏။ စီးပြားဥစၥာရွာေဖြၿခင္းသည္ပင္ ထိုကုသုိလ္ေၿခာက္မ်ိဳးၿပဳလုပ္ရန္အတြက္ ၿဖစ္၏။
(၃၁) ဘံုတြင္ အပါယ္ေလးဘံုသည္ ဆင္းရဲဒုကၡေတြ မ်ားလြန္းအားၾကီး၍ မည့္သည့္ုကုသုိလ္မွ် ၿပဳလုပ္၍မရ။
နတ္ဘံု ေၿခာက္ထပ္ႏွင့္ ၿဗဟၼာဘံု ႏွစ္ဆယ္သည္ကား ခ်မ္းသာသုခေတြ မ်ားလြန္းအားၾကီး၍ ကုသုိလ္တရားမ်ားကိုပင္ တင္းၿပည့္က်ပ္ၿပည့္ ၿပဳလုပ္၍မရၿပန္။ ဥပမာအားၿဖင့္ နတ္ၿပည္ ၿဗဟၼာၿပည္တြင္ အလွဴခံမရွိ၍ ဒါနကုသုိလ္ မည္သို႔ေသာနည္းႏွင့္မွ် မရႏိုင္ၿခင္း။ ထို႔ေၾကာင့္ဤလူဘံုတစ္ဘံုတည္းသာလွ်င္ ကုသုိလ္အားလံုးကို ဆည္းပူးအားထုတ္၍ရ၏။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္မ်ားဆိုခဲ့လွ်င္ နတ္ၿပည္ေရာက္ခဲ့လွ်င္ပင္ သက္တမ္းၿပည့္မေနဘဲ နတ္သက္ေခၽြကာ လူ႔ၿပည္ၿပန္လာၿပီး ကုသုိလ္ၿပဳၾက၏။
ပညာမဲ့ လူမိုက္မ်ားသည္ ရလာေသာ လူ႔ဘ၀ ခႏၶာကို အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႕အထိဟူေသာ ကာမဂုဏ္ခံစားဖို႔အတြက္ အသံုးခ်၍ အပါယ္သို႔သြားၾက၏။
ပညာရွိ လူလိမၼာမ်ားသည္ ရလာေသာ လူ႔ဘ၀ ခႏၶာကို ကုသုိလ္ရဖို႔အတြက္ အသံုးခ်၍ နိဗၺာန္သို႔ သြားၾက၏။
0 comments:
Post a Comment